TIBBİ ATIK TALİMATI
1.AMAÇ:
Atıkların Çevre ve Orman Bakanlığı Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliğine uygun olarak toplanması, taşınması, geçici depolanması ve ilgili birimlere teslimini sağlamak.
2.KAPSAM:
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tıbbi atık yönetmeliğine göre işlemler yapılacak.
3.İLGİLİ KAYITLAR
30 Günlük Tıbbi Atık Takip Formu
4.SORUMLULAR
Tıbbi atık yönetmeliğine göre eğitim ve sertifika almış A.S.M Hizmetlisi Beyhan DOĞRU tarafından yapılacaktır ve sorumluluğundadır.
5.TANIMLAR
Atıklar; evsel nitelikli atıklar, tıbbi atıklar, tehlikeli atıklar olmak üzere üç ana başlık altında Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nde tanımlanmıştır.
5.1. EVSEL NİTELİKLİ ATIKLAR
5.1.1. Genel Atıklar: Sağlıklı
insanların bulunduğu kısımlar, doktor, hemşire odaları atıkları, idari
birimler, temizlik hizmetleri, mutfak, bahçe, yemek artıkları, çay, vs.
tıbbi, tehlikeli ve ambalaj atıklarından ayrı olarakmavi renkli plastik torbalarda toplanır. Ayrı toplanan evsel nitelikli atıklar, her
gün mesai bitiminde Kınık Belediyesi Çöp Konteynerine boşaltılmaktadır.
Evsel nitelikli atıklar toplanmaları sırasında tıbbi atıklar ile
karıştırılmamaktadır. Karıştırılmaları durumunda tıbbi atık olarak kabul
edilecektir Toplanan evsel nitelikli atıkların, Katı Atık Kontrolü
Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda taşınmaları ve bertaraf edilmeleri
sağlanacaktır.
5.1.2. Ambalaj Atıkları: Tüm
idari birimler, mutfak, vb. kaynaklanan enfekte olmamış ve tekrar
kullanılabilir, geri kazanılabilir kâğıt, karton, mukavva, plastik, cam,
metal gibi atıklardır. Kontamine olmamaları şartıyla diğer atıklardan
ayrı olarakmavi renkli plastik torbalarda toplanırlar. Serum ve ilaç şişeleri gibi cam ambalaj
atıkları ise yine kontamine olmamaları şartıyla cam ambalaj
kumbaralarında, kumbara olmaması halinde ise diğer ambalaj atıkları ile
birlikte mavi renkli plastik torbalarda toplanırlar. Kullanılmış serum
şişeleri ayrı toplanmadan önce, uçlarındaki plastik, hortum, iğne gibi
hasta ile temas eden kontamine olmuş materyallerden ayrılır. Kontamine
olmuş malzemeler diğer tıbbi atıklar ile birlikte 13’üncü maddede
belirtilen esaslara göre toplanır. Toplanan ambalaj atıklarının, Ambalaj
ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda
geri kazanılması sağlanmalıdır.
5.2.TIBBİ ATIKLAR:
Laboratuarlar
tarafından oluşturulan tüm atıklar tıbbi atıktır. Başta doktor,
hemşire, ebe, laboratuar teknik elemanı olmak üzere ilgili sağlık
personeli tarafından oluşumları sırasında kaynağında diğer atıklar ile
karıştırılmadan ayrı olarak biriktirilir ve torbalar en fazla ¾ oranında
doldurulur, ağızlar sıkıca bağlanır. Toplama ekipmanı, atığın
niteliğine uygun ve atığın oluştuğu kaynağa en yakın noktada bulunur.
Tıbbi atıklar hiçbir suretle evsel atıklar, ambalaj atıklar ve tehlikeli
atıklar ile karıştırılmamalıdır.
5.2.1.Kesici ve Delici Alet Atıkları:
Batma,
delme, sıyrık ve yaralanmalara neden olabilecek atıklardır. Enjektör
iğne uçları, intraket iğneleri, ampuller, iğne içeren diğer kesiciler,
bisturi, lanset, lam, lamel, cam, kırılmış diğer camlar delici ve kesici
atıklardandır. Diğer atıklardan ayrı olarak delinmeye, yırtılmaya,
kırılmaya ve patlamaya dayanıklı, su geçirmez ve sızdırmaz, açılması ve
karıştırılması mümkün olmayan, üzerinde “Uluslar arası Biyotehlike”
amblemi ile “DİKKAT!KESİCİ ve DELİCİ TIBBİ ATIK” ibaresi taşıyan plastik
veya aynı özelliklere sahip lamine kartondan yapılmış kutu veya
konteynırlar içinde toplanır.
Bu
biriktirme kapları, en fazla ¾ oranında doldurulur, ağızları kapatılır
ve bantlanarak kırmızı plastik çöp torbalarına konur. Delici ve kesici
atık kapları dolduktan sonra kesinlikle sıkıştırılmamalı, ağızları
açılmamalı, boşaltılmamalı ve geri kazanılmamalıdır.
6.KULLANILAN CİHAZLAR / MALZEMELER
Temizlik Malzemeleri
Safety Box Kutuları
Atık Poşetleri
Koruyucu Önlük ve Kalın Eldiven
Atık Konteynırları
El Dezenfektanı
7.TALİMAT
7.1.1. Atık toplama, taşıma ve depolamada görevli personele göreve başlamadan önce oryantasyon eğitimi verilmelidir.
7.1.2. Yılda bir kez rutin olarak hizmet içi eğitim verilir ve gerekli görüldüğünde bu eğitimler tekrarlanır.
7.1.3. Temizlik
personeline verilmiş olan hizmet içi eğitim, eğitim sonrası ünitelerde
bütün aşamaları ile uygulamalı olarak yaptırılır.
7.1.4. Yapılan eğitimler kayıt altında tutulur.
7.2. Görevli
tüm personelin hepatit B enfeksiyonuna karşı bağışıklık durumu kontrol
edilmeli, duyarlı olan personel aşılanmalıdır. Tıbbi atık taşımada,
depolamada ve bahçede görevli personele ayrıca tetanoz aşısı
yapılmalıdır.
7.3.Doktor,
hemşire, temizlik personeli ve diğer personel kesici ve delici alet
yaralanmaları meydana geldiği durumlarda, Aile Sağlığı Merkezimizdeki
Aile Hekimlerine müracaat etmelidir.
7.3.1.ATIKLARIN TAŞINMASINDAN SORUMLU PERSONEL:
Hiz.Beyhan DOĞRU
Poliklinikler
Enjeksiyon-Pansuman
Kan Alma Laboratuarı
Aile Planlaması Odası
7.4.Atıklar
kaynağında ayrılmalıdır. Tıbbi atığa atılan her şey tıbbi atık olarak
kabul edilmeli ve kesinlikle geri alınmamalıdır. Bu nedenle atığın
kaynağında doğru ayrılması çok önemlidir.
7.5.ASM çalışanları, atıkları doğru atık kaplarına koymalıdırlar. Temizlik
personeli tarafından tıbbi atıklar toplanırken, atığın standartlara
uygunluğu kontrol edilerek, konteynere konulması sağlanmalıdır.
7.6.Tıbbi atıklar 16.30 – 17.00 saatleri arası toplanmalı ve geçici atık deposuna taşınmalıdır.
7.8.Tıbbi
atık torbaları ve delici ve kesici atık kapları ¾ oranında doldukları
zaman temizlik personeli tarafından derhal yenileri ile
değiştirilmelidir. Yeni torba ve kapların kullanıma hazır olarak atığın
kaynağında veya en yakınında bulundurulması sağlanmalıdır.
7.9.Tıbbi
atıkların toplanmasında, yırtılmaya, delinmeye, patlamaya ve taşımaya
dayanıklı; orijinal orta yoğunluklu polietilen hammaddeden sızdırmaz,
çift taban dikişli ve körüksüz olarak üretilen, çift kat kalınlığı 100
mikron olan, en az 10 kilogram kaldırma kapasiteli, her iki yüzünde
örülebilecek büyüklükte “Uluslar arası Biyotehlike” amblemi ile “DİKKAT!
TIBBİ ATIK” ibaresi taşıyan KIRMIZI renkli plastik torbalar
kullanılmalıdır.
7.10.Torbalar
en fazla 3/4 oranında doldurulmalı, ağzına kadar doldurulmamalı,
ağızları sıkıca bağlanmalı ve gerekli görüldüğü hallerde her bir torba
yine aynı özelliklere sahip diğer bir torbaya konularak kesin
sızdırmazlık sağlanmalıdır. Bu torbalar hiçbir şekilde geri
kazanılmamalı ve tekrar kullanılmamalıdır. Tıbbi atık torbalarının
içeriği hiçbir suretle sıkıştırılmamalı, torbasından çıkarılmamalı,
boşaltılmamalı ve başka bir kaba aktarılmamalıdır.
7.11. Evsel
atıklar ilçe belediyesi işbirliği ile uzaklaştırılmalı, belediye evsel
atıkları almak için düzenli olarak ASM ne gelmektedir.
7.12.Tıbbi
atıklar KINIK Belediyesi işbirliği ile uzaklaştırılmaktadır. KINIK
Belediyesinin tıbbi atık aracı tıbbi atıkları almak için haftada 1 kez
ASM ne gelmektedir. Hf.lık imza karşılığında taşınmadan sorumlu
personelle teslim edilmektedir.
7.13.Tehlikeli atıklar ‘Tehlikeli atıkların kontrolü yönetmeliği’ne uygun şekilde uzaklaştırılmalıdır.