UPS BAKIMI VE ÇALIŞTIRILMASI TALİMATI

Bilgisayar ve diğer hassas cihazların beslendiği durumlarda, UPS lerin çoğu şebekede meydana gelecek elektrik salınımlarını ve diğer kirlilikleri önlerler. UPS ler önemli bir yatırım maliyeti getirirler.Bu nedenle bakımları önem kazanır.

UPS sistemleri besledikleri ekipmana göre tasarlandıklarından, çok özel tasarlanmış olabilirler. Bu nedenle imalatçı önerileri mutlaka dikkatle okunmalı ve uygulanmalıdır.

Bakım planlaması, garanti süresini göz önüne alarak yapılmalıdır. Çünkü bakımı servis tarafından sağlanacağı unutulmamalıdır.

Bakım zamanı için, en az kritik olan zaman seçilmelidir. Bakıma başlanması öncesinde kullanıcılar uyarılmalıdır. UPS bakımı için gerekli test düzenekleri olan kalifiye elemanlar kullanılmalıdır.

UPS Tipleri

Statik ve döner mekanizmalı olmak üzere iki farklı UPS tipi bulunur. Döner sistemlerde motor jeneratör düzeneği kullanılır. Böylece şebekeden kesin bir soyutlama söz konusudur. Enerji kesildiğinde döner bir teker ataletiyle dönmeye devam ederek enerji üretilmesini sağlar.

Bunlar daha çok kısa süreli kesintilerde ve gerilim çöküntülerinde kullanmaya elverişlidir.

Statik tiplerde ise şebeke gerilimi önce doğrultulur, sonra da tekrar alternatif akım üretilerek yük beslenir. Bir akü sistemi ile, enerji kesildiğinde besleme devam ettirilir.

Bir UPS modülü dendiğinde izolasyon trafosu, doğrultucu, çevirici ve koruma üniteleri akla gelir. Bir UPS sisteminde ise bir veya daha fazla modül bulunabilir.

Bakımı Yapılacak Parçalar
Tüm UPS sistemlerinde şu parçalar bulunur:
By-pass sviçleri
Transfer sviçleri
Koruyucu cihazlar
Güç şalterleri
Kompak şalterler
Hızlı sigortalar

UPS in tipine göre izolasyon trafoları, aküler akü şarj üniteleri, doğrultucu-çevirici üniteleri, motor jeneratör setleri de bulunur. Sistem bir stand-by jeneratörle desteklenebilir. Bu durumda sürekli çalışma şansı yakalanır.

UPS Havalandırma ve Soğutması

Havalandırma amaçlı filtreler düzenli bakım gerektirir. Bakım sıklığı ve filtre değişim süresi ortam koşullarına bağlıdır. Bu sıklık bir hafta ile 6 ay arasında değişebilir.

UPS Bakım Kayıtlarının Tutulması

UPS bakım kayıtlarının düzenli olarak tutulmaları gerekir. Bu kayıtlar aşağıdaki bilgileri kapsamalıdır:

Sistemin düzgün çalışması için gerekli olan set ve ayar değerleri Hem girişteki, hem de çıkıştaki Volt-metre, amper-metre, frekans-metre değerleri (haftada bir kez) Anormal çalışma koşulları, düzeltici faaliyetler ve arızalar gibi genel kayıtlar Tarih sırasına göre bakımla ilgili yapılan işlerin dökümü Bu kayıt sisteminde UPS ile ilgili zaman içindeki gözlemler ve varsa değişimler

görülebilmelidir. Zaman içinde yaşlanma özlenmeli ve varsa ayar değerlerinde değişiklikler yapılmalıdır.

Bu kayıtlar ve şemalar, bakım manuelleri, yönergeler, işletme kılavuzları, yedek parça listeleri, arıza bulma kılavuzları ve diğer ilgili dokümanlar kolayca erişilebilecek şekilde UPS in bulunduğu mekanda olmalıdır.

KESİNTİSİZ GÜÇ KAYNAKLARININ Rutin Bakım işlemleri

Her altı ayda bir, elektrik süpürgesi ile kabin içi temizliği yapılmalıdır. Bağlantı yerlerindeki cıvatalar sıkılmalıdır. Yılda bir kez bağlantı cıvataları ve ek yerlerinde infrared algılayıcı ile

tarama yapılmalıdır. Bu mümkün değilse düşük omaj ölçen bir ohm-metre ile omaj kontrolu yapılmalıdır. Tespiti yapılan gevşeklikler giderilmeli ve paslanmış cıvatalar yenilenmelidir.

Sistemle ilgili alarmlar ve sinyal lambalarının çalışmaları kontrol edilmelidir. 3 ayda bir ısınma izi ve paslanma durumu gözle kontrol dilmelidir. UPS in yüklenme durumu gözlenerek koruma ve koordinasyon ayarları, gerekiyorsa yapılmalıdır.

UPS in bulunduğu odadaki ısıtma, soğutma, havalandırma, klima üniteleri gibi ekipmanların kontrolu yapılmalı, hava sirkülasyonunu önleyen tıkanmalar için havalandırma kanallarına bakılmalı ve odadaki nesnelerin yerleri değiştirilmelidir. Sistemden gelen anormal ses, koku gibi sinyaller bir sorunun başlangıcı olabilir.

Topraklama sisteminin kontrolu kurallarına göre yapılmalıdır. TN-S sistemlerinde işletme topraklaması, yani nötr topraklamasının durumu önemlidir. Nötrden geçen akım her üç ayda bir ölçülerek nötrün akım doygunluğu araştırılmalıdır. Bu ölçüm True-RMS metre ile yapılmalıdır. Nötr iletkeninin akım taşıma kapasitesi doymuş olmamalıdır. Şayet akım kapasitesi doymuşsa, sistemde harmonikler vardır.

Statik UPS Sistemlerinin Elektronik Aksamı

6 ayda bir elektronik ünite içinde bulunan kondansatörlerde yağ kaçağı, renk değişimi, kontrolü yapılmalıdır. Transistor soğutma bloklarında ve trafo yüzeylerinde renk değişimi kontrolü yapılmalıdır. Sistemde yapılan değişiklikler Sistem üzerinde yapılan tüm değişiklikler kayıtlarda işlenmelidir.Arızalar ve düzeltici faaliyetler bu dokümanlara işlenmelidir. İmalatçıdan yeni modellerle ilgili bilgiler ve olası değişiklik önerileri her iki yılda bir alınabilir.

UPS’nin Test Edilmesi

Periyodik olarak sistemin amacına uygun işlevi yerine getirip getirmediği testler yoluyla tespit edilebilir. İmalatçıdan ilk teslim sonrası gerekli test ve kalite dokümanları alınmalıdır. Aküler zaman içinde şarj tutmamaya başlarlar. Transfer sistemi amanla transientler üretmeye başlar veya anlık kesintilere neden olur. Problemlerin teşhis ve giderilmesi için aşağıdaki önerilere uyulmalıdır. Bu testlerde imalatçı kriterleri ve uyarıları dikkate alınmalıdır.

Testler başlamadan önce, UPS girişindeki ve çıkışındaki tüm ölçülebilen değerleriölçülmeli ve ayar değerleriyle birlikte kaydedilmelidir. (Gerilim, akım, frekans) Testler yük altında akülerin durumunu ve kapasitesini ölçmeye yönelik yapılmalıdır.

UPS ve akülerin infrared taraması yapılmalıdır. Bu taramada şebeke ayrılmalı ve akü sistemi beslemelidir.

Ünitenin kapakları açıkken asla yük çekilmemelidir. Bu durum soğumanın etkisini yok eder. Teste başlamadan önce görülebilen her tür aksaklık giderilmelidir. Tüm UPS testlerinde test öncesi akülerin tam şarj olmaları gerekir.

Sistemin Testi

Bazı sistem testleri UPS sisteminin çalışma performansını ölçmek için yapılır. Bu tür testler performans garantisi amaçlı veya bakım süresi geçen durumlarda yapılır. Bu test türü her iki yılda bir mutlaka yapılmalıdır. Bu test pek çok cihaz ve düzeneği gerektirdiğinden ve komplike olduğundan kontratlı firmalarla işlem yürütülmelidir. Testler sırasında, sistemin tam yükle devreye alınması gerekeceğinden ilave yük devreleri gerekebilir.

Yük testinde kritik yükler sistemden by-pasla alınarak başka bir kaynağa bağlanmalıdır. Tüm alarm ve emerjens duruş görevleri doğru şekilde yerine gelmelidir. Elle veya otomatik olarak yüklerin transferi yapılabilmelidir. Çoklu UPS sistemlerinde, her bir UPS in tam kapasitede çalışması kontrol edilmelidir.

Ayni anda hem giriş hem de çıkış gerilimleri, akımları ve frekansları kaydedilmelidir. UPS in transient gerilime ve yüke olan davranışı bir osiloskopla izlenmelidir.

Ani bir yük değişimi için, yüksüzden % 50 yüke, % 25 yükten % 75 yüke, % 50 yükten % 100 yüke, 0 yükten %100 yüke çıkılarak ve tersine düşülerek sonuç izlenmelidir. Gerilim ve frekansın kararlı ve sabit olması gözlenmelidir. % 100 yükün üstüne çıkılarak sistem korumaları çalıştırılmalıdır. % 100 yükte iken şebeke gerilimi kesilmelidir. Akülerin boşalması izlenmelidir. Bu süre içinde gerilim, akım ve frekans değişimleri izlenmeli ve kaydedilmelidir. Tekrar enerji verildiğinde akülerin dolmasındaki düzen izlenmelidir. Aküler tam dolunca, sistemin asıl yüke bağlanması öncesinde, test sırasında gözlenen anormallikler giderilmelidir.

 

GERİ